Ένα έργο με ήρωες «ανθρώπινους» που πάσχουν, μισούν, τσακώνονται, συγχωρούν, διεκδικούν, ερωτεύονται. Σε ένα αρχοντικό υπό κατάρρευση εξελίσσεται η ιστορία της οικογένειας Ποριώτη. Ο Φάνης Ποριώτης, γέννημα θρέμμα της ξεπεσμένης αστικής τάξης, γαντζωμένος στο παρελθόν και προσκολλημένος στις μνήμες μιας άλλης εποχής, παλεύει να κρατήσει ζωντανό το σπίτι, βρίσκοντας φαινομενικά το σύμμαχό του στο πρόσωπο του Χάρη Αντωνάκου και της Λίτσας, της γυναίκας του. Ο Αντωνάκος
είναι ο τύπος του λαϊκού αυτοδημιούργητου νεοέλληνα, που διεκδικεί όσα πιστεύει ότι του ανήκουν και, προκειμένου να ανέβει κοινωνικό στάτους, ανάγει τα πάντα, ανθρώπους – μνήμες, σε εμπορεύσιμα είδη. Στον αντίθετο πόλο του άξονα στέκεται ο ανιψιός του Φάνη Ποριώτη, Ανδρέας, μοναδικός κληρονόμος της περιουσίας, για τον οποίο οι αναμνήσεις είναι βασανιστικές, ο αφανισμός του σπιτιού μονόδρομος και το μερίδιο του μια ευκαιρία, για να αποκατασταθεί οικονομικά. «Φύλακας» του σπιτιού, που έχει γίνει ένα με αυτό και τις αναμνήσεις του, καθώς και του ίδιου του Φάνη Ποριώτη, η Γλυκερία, η οικονόμος του. 

Η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη ανάμεσα σε έναν εύθραυστο κόσμο που φεύγει και σε έναν άλλο που έρχεται αδίστακτος και ισοπεδωτικός.

Βάσια Σκούρα Σκηνοθέτης – Ηθοποιός

Έξοχο απόκτημα του νεοελληνικού θεάτρου είναι το έργο Ο δρόμος περνά από μέσα [...]. Η οικονομία και συγχρόνως ο πλούτος των καίριων μονολόγων, η ισορροπία ανάμεσα στην ενδοσκόπηση και την απογραφή κοινωνικών τύπων, ο δραματικός χώρος ως πεδίο ποιητικών αναγωγών και μεταφορών, η ελλειπτικότητα που συμβαδίζει με την υπαινικτικότητα, η διακριτική παρεμβολή μιας λυρικής γλώσσας και κυρίως, ο γερός συνδυασμός των ατομικών περιπτώσεων συνιστούν μερικά από τα προτερήματα του έργου. Στο σημείο όπου ο παλιός κόσμος διασταυρώνεται με τον καινούριο, όπου το παρελθόν, ως ανάμνηση, φόβος ή τύψη, συγκρούεται με το αδίστακτο παρόν, όπου έναν θνήσκον κοινωνικό στρώμα υποσκάπτεται από το στρώμα των αναρριχώμενων, των οικονομικά εύρωστων, ακαλλιέργητων και ανενδοίαστων, με σκοπό να αντικατασταθεί σταδιακά, οικοδόμησε ο Καμπανέλλης τον δικό του Βυσσινόκηπο.

Ελένη Βαροπούλου Το Βήμα 18/01/1990 Θεατρικά Τετράδια, 25, Ιάκωβος Καμπανέλλης

Ιάκωβος Καμπανέλλης (1921-2011)

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του 1921, στη Νάξο. Μετά τις δύο πρώτες τάξεις του γυμνασίου, έντονα βιοποριστικά προβλήματα αναγκάζουν την οικογένειά του να μεταφερθεί στην Αθήνα. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης την ημέρα εργάζεται και το βράδυ σπουδάζει σχεδιαστής τεχνικού σχεδίου στη νυκτερινή Σιβιτανίδειο Σχολή.

Κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, το 1942, αποφασίζουν με ένα φίλο του να φύγουν για την Μέση Ανατολή μέσω Αυστρίας. Στη διαδρομή συλλαμβάνονται και ο Καμπανέλλης μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης, το Μαουτχάουζεν, όπου θα μείνει μέχρι τις 5-5-1945.

Στην Αθήνα μια παράσταση που βλέπει τυχαία στο Θέατρο Τέχνης, τον μαγεύει και τον οδηγεί να στραφεί στο θέατρο. Στερούμενος όμως των τυπικών προσόντων (απολυτήριο γυμνασίου), δεν μπορεί να φοιτήσει ως ηθοποιός στις δραματικές σχολές και αφιερώνεται στη συγγραφή θεατρικών έργων.

Από τότε μας χάρισε σπουδαία θεατρικά έργα, όπως: Οδυσσέα γύρισε σπίτι, Αυλή των θαυμάτων, Ο μπαμπάς ο πόλεμος, Αυτός και το παντελόνι του, Το μεγάλο μας Τσίρκο, Παραμύθι χωρίς όνομα, Ο δρόμος περνά από μέσα, Χώρα Ίψεν, αλλάζοντας ριζικά το θεατρικό τοπίο στην Ελλάδα

Έγραψε σενάρια για τον κινηματογράφο, όπως: Στέλλα, Ο Δράκος, Η Χιονάτη και τα επτά γεροντοπαλίκαρα κ.α. και στίχους που μελοποιήθηκαν από τους Μάνο Χατζηδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο κ.α.

Για την όλη προσφορά του ως συγγραφέας, τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και αναγορεύθηκε επίτιμος δημότης πολλών πόλεων. Τα κείμενα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν παιχτεί σε πολλές χώρες (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Κίνα, κ.α.).

Πέθανε το 2011. Μετά το θάνατο του δημιουργήθηκε το Αρχείο Καμπανέλλη, το site www.kambanellis.gr και το Θεατρικό Μουσείο «Ιάκωβος Καμπανέλλης», στη Νάξο.